English | Francais | Espanol | Arabic









БелМедПрепараты

Сайты
государственных органов






EAC TOP

Wyglad i funkcjonowanie stron internetowych z zakresu prawa rzymskiego na wybrabych przykladach oraz wnioski z tego plynace

Кафедра | История | Научная работа | Учебный процесс | Дистанционное обучение | Конференция (Konferencja) | Форум (Forum) | Статьи (Prace) | Результаты (Wyniki)

Wyglad i funkcjonowanie stron internetowych z zakresu prawa rzymskiego na wybrabych przykladach oraz wnioski z tego plynace

Przemyslaw Kornas
Uniwersytet Jagiellonski, Wydzial Prawa i Administracji

W pierwszcy slowach referatu chccialbym pogratulowac pomyslu na temat konferencji jej organizatorom. Zdaje sobie sprawe z okolicznosci pisania na temat calkiem nowy, ale nie na tyle by nie uznac go za zaniedbany. Szczegolnie tematyka informatyczna jest przez samych prawnikow o specjalizacji prawa rzymskiego oraz filologow klasycznych zaniedbywana. Nie dotyczy to oczywiscie wszystkich specjalistow, inaczej nie mialbym mozliwosci oprzec swoich refleksji o przyklady juz isteniejacych stron internetowych.

W braku wiekszej literatury w tym zakresie bede sie podpieral zrodlami informatycznymi. Praca bedzie oscylowac nad opisem i ocena czterech stron internetowych, co ma charakter przykladowy. Postaram sie (na miare ram ilosciowych referatu) nakreslic dokladniej pierwszy z przykladow. Jet to strona w obiegowej opinii najwa?niejsza dla romanistow. Nast?pne przyklady przytaczane beda przez roznice w stosunku do powszechnego schematu stron, przede wszystkim do pierwszej.

Zanim przejde do wlasciwej czesci pracy chcialbym zaczac od ogolnej refleksji. Prosze mi przy tym wybaczyc odwolywanie sie do rzeczy oczywistych. Spowodowane jest to koniecznoscia wyjscia od spraw obiegowych i dla logicznosci wywodu. Swiat, a szczegolnie swiat techniki zmienia sie w ostatnich dwustu latach bardzo szybko. Uczeni zastanawiaja sie wlasnie, czy nie znajdujemy sie w nowej epoce geologicznej, gdzie czynnikiem gorotworczym sa ludzie . Z drugiej strony ludzie w swojej zasadniczej budowie psychofizycznej nie zmienili sie bardzo w tym okresie[2]. Zmierzajac do sedna nalezy, co jest oczywistoscia, przypomniec, ze oferowane nam srodki przekazu nie sa w stanie w sposob zupelnie odmienny oferowac informacji, ktora w wiekszej swojej czesci powierzana jest pismu. Dla przykladu podac mozna tradycyjne pismienne protokoly z posiedzen sadow i niechec sedziow do ich rejesrowanych za pomoca dzwieku lub dzwieku i obrazu. Podobna tendencje zauwazyc mozna na przykladzie analizowanych sron internetowych. Chcialbym zatem przejsc do tej czesci pracy.

Jak juz zapowiadalem, zaczne od wazniejszej strony z zakresu prawa rzymskiego: pt „The Roman Law Library by Y. Lassard et A. Koptev”[3]. W zamieszczonej charakterystyce nalezy zaczac od autorow strony. Znajduje sie ona w zakladce „About Us”. Alexandir Koptev ukonczyl studia na Uniwersytecie Moskiewskim. Opublikowal prace doktorska pt ”From the Roman citizenship to the law of the colonate” w roku 1995. Zas drugi z autorow Yves Lassard jest profesorem na Uniwersytecie w Grenoble od roku 1990. Jego praca doktorska to „The Status of Women in Savory from 1782 to 1882”.

Podane sa rowniez w tej zakladce inne wspolpracujace z nimi osoby.

Wlasciwy opis rozpoczac chcialbym od oceny od strony wizualnej. Niestety w tym zakresie widac duzy nieprofesjonalizm, a szczegolenie jesli by wziс pod uwage, ze nie jest ta strona tylko prywatnym przedsiewzieciem. Nie moze zadowolic kolorystyka i grafika. Pozytywnie nalezy ocenic umieszczenie wizerunkow wybitnych romanistow.

Sama strona powstala przy Uniwersytecie Grenoble II we Francji. Jak czytelnik moze sam zauwazyl przyjalem metode opisu poszczegolnych zakladek, ale ich kolejnosc, co jest cecha charakterystyczna internetu, jest zupelnie dowolna. Kontynujac, w zakladce pt „References” podaja autorzy linki do innych instytutow poswieconych prawu rzymskiemu, lub szerzej antykowi. Tak dla przykladu (jest tu pozycji bardzo duzo) podaja „Alan Watson Foundation”, albo „State University of Novosybirsk”[4] , „University of Ottawa”[5] , albo „Harvard Law School”[6] . Dalej na stronie znajduje sie zakladka „In Memoriam”, gdzie wymieniaja i opatruja w zwiezle opisy niezyjacych naukowcow zwiazanych z prawem rzymskim.

Strona posiada zakladke „Statistics”. Satytstyki tam zawarte obejmuja okres od roku 2001. Podaja ilosc wejsc w danym miesiacu. Tak dla przykladu jak dotad w roku 2011 bylo srednio 450.000 wejsc a za styczen dokladnie 445.181, zas w latach ubieglych miesiecznie bylo okolo sto tysiecy, ale dla przykladu w styczniu 2001r. -pierwszy rejestrowany- ledwie 1.186 wejsc! Pozniej liczba ta sukcesywnie wzrasta wedle rownania kwadratowego.

Jesli opisywac strone od jej podstawowej funkcji, wypada zaczac od opisu przedstawienia zrodel do przedmiotu. Jest to chyba najobszerniejsza internetowa baza danych w tym zakresie. Nie posiadaja wprawdzie (dla przykladu) calosci Kodeksu Teodozjanskiego, ale nalezy spodziewac sie, ze ta luka zostanie szybko zapelniona. Opisujac zakres zrodel dalej, podac nalezy, ze wiele zostalo uwzglednionego; jest zakladaka „Leges regiae, rogate,(...)”, „Senatus consulta” i inne. Zrodla we wnatrz podane opatrzone sa przykladowa bibliografia, przy czym sam Corpus Iuris Civilis nie posiada pod szczegolnymi fragmentami bibliografii. Jest to zrozumialym wobec trudnosci chocby przykladowego jej podania.

Niezaleznie od podanej bibliografii pod poszaczegolbymi zrodlami znajduje sie lista poszczegolnych tytulow w przypozadkowaniu do poszczegolnych tekstow. Wyzej bibliografii znajduje sie odnosnik „What’s New?”. Obejmuje on teksty nowo zamieszczone, a jescze nie uporzadkowane w zwyklej chronologii zrodel i bibliografii. Teksty zamiesczone sa w orginalach lacinskim i greckim, a niekiedy w tlumaczeniku np. angielskim czy francuskim.

Oprocz wspomnanych stron instytutow romanistycznych sa podane linki do inncy sron internetowych o antycznej tematyce w zakladce „Resources” („Internet Resources”) np. „Corpus Instrictiptionum Latinorum”[7].

Wypada wiec poswiecic kilka slow „Corpus Instrictiptionum Latinorum”. Jest to strona niemiecka przy Berlin-Brandenburg Academy of Sciences and Humanities. Posiada zakladki “About CIL”, “Staff”, “Database”, “Resources”. “Links”, “News”, “Contact”. Doklady ich opis nie jest konieczny, gdyz jest powtarzalny. Strona ta, jak mozna sie domyslic, traktuje o znaleziskach epigraficznych z okresu antyku. Zasob podanych przykladow nie jest zbyt obszerny. Widac, ze ma za glowny cel zaistnienie placowki badawczej w sieci. W zakladce „Database” sa podane przyklady epigrafiki z podgladem zdjec obiekt?w i opisem. Jak wspopmnialem podane obiekty sa nieliczne w stosunku do zasobu epigrafiki. Strona nie posiada frekwencji wejsc.

Kolejna srona jest “The Roman Law Library by Alexander Koptev”[8] Jej nazwa jest ludzaco podobna do pierwszej opisywanej. Ponadto jej autor jest wspolautorem poprzedniej. Niewiele sie na niej zanjduje. Nie posiada zadowaljacej bazy zrodlowej, zas bibliograficznej wogole.

Przejsc teraz chcialbym do strony „Pomoerium”[9]. Jest to polska inicjatywa i jak sadze prywatna. Jej tematyka jest ogolno-antyczna. Jej autorem jest dr Ryszard Pankiewicz.

Ograniczajac sie jedynie do wyszczegolnienia roznic w stosunku do pozostalych nalezy zaznaczyc, ze nie jest tak usystematyzowana jak francuska, nie posiada dla przykladu takiego indeksu wejsc. Mimo to zasluguje na pozytywna opinie. Jej ambicjami jest prawdopodobnie zebranie wszelkiej wiedzy z zakresu antyku. Posiada niezly indeks literatury, dla przykladu, z mozliwoscia podgladu, czego brak we wszystkich wymienionych (w zakladce „Virtual Library”). Tamte ograniczaja sie jedynie do not o isteniu danej pozycji o podanym tytule i autorze. To bardzo wygodne, gdyz pelnic moze przez to funkcje internetowej czytelni. W zasadzie nie odbiega jakoscia grafiki od bedacej pod patronatem wielkiej instytucji „Corpus Inscriptionum Latinorum”. Ponadto strona posiada wyczerpujacy wykaz czaspoism tematycznych poskich, oraz kilka tytulow zagranicznych.

Poprzedzenie niniejszego artykulu wstepem z zamieszczeniem informacji o antropocenie moze dziwic. Jednak ma duze odniesienie do refleksji pllynacych z powyzszego opisu. Pragne te kilka uwag ponizej poczynic.

W wypadku pisania kazdego artykulu (rowniez tego), czy tradycyjnie pojetej ksiazki potrzebny jest poczatek. W pierwszych ksiazkach – woluminach[10] bylo to jeszcze bardziej naturalne, gdyz nie mozliwe bylo ich „kartkowanie” i studiowanie jak to sie ma w ksiazkach rozumianch jako codex. W tych ostatnich mozliwe jest swobodne przeskakiwnie przez rozdzialy. Jednak koniecznosc poprzedzenia wywodu poczatkiem pozostala. W przypadku informacji podawanych na stronie internetowej takiej koniecznosci i uzusu nie ma. Tak wiec wszystkie omawiane przyklady nie posiadaja wstepu do zamieszczonych informacji. Powiedziec mozna nadto, ze zamieszczane, jak w ostatniej omawianej stronie, zeskanowanych ksiazek w formie pdf jest powrotem do woluminow i wcale nie ulatwia lektury. Niektore wydawnictwa plytowe staraja sie temu zaradzic i umozliwiaja podglad rozdzialow[11]. Pytanie zasadnicze to czemu ma sluzyc strona internetowa wobec okreslonych mozliwosci czlowieka, czyli co moze dac wiecej niz tradycyjne nosniki.

Wszystkie wyzej podane strony stanowia w zasadzie jedynie odbicie mozliwosci jakie podaje ksiazka. W przeciwienstwie do swoich odpowiednikow prasy, radia jak np strona „BBC”, „Time”, „The Times”, „The Wallstreet Journal”[12] nie posiadaja zadnych materialow video ani interaktywnych. Pytanie tez o przydatnosc tego typu zabiegow. Na tym tle pozytywnie plasuje sie srona „Pomoerium”. wyglad jest zachecajacy. Nie ogranicza sie jedynie do podania i stniejacej w fizycznie w bibliotece ksiazek a podaje ich skany. Obecnie modne sa czytniki ksiazek. Zaoszczedzic mozna dzieki nim miejsce na polkach oraz zbedne kilogramyw walizce czy plecaku. Dzieki temu tworzyc mozna wielkie biblioteki w malym elektronicznym urzadzeniu, ktore jako cel ma przypominac bardzo tradycyjny nosnik, papier. W zwiazku z tym istnienie powyzszych stron jako zrodel informacji zalezne jest od tego czy dadza uzytkownikowi cos zupelnie innego. Jezeli strony te pojda w kierunku publikatorow podobnych do przywolanej prasy popularnej, to mozna zalozyc, ze zastapia tradycyjnie pojete czasopisma, ponadto stanowic moga forum wymiany doswiadczen miedzy jej uzytkownikami. Pamietac nalezy jednak, ze uzytkownikem nadal pozostaje czlowiek i trudno oczekiwac by np. konferencjie internetowe wyrugowaly zupelnie te tradycyjne.

Ogolnie zadania i ograniczenia informatycznego medium nalezy okreslic na ludzka miare a wiec rowniez bardzo tradycyjnie. Zatem strony nowszej generacji powinny obejmowac ogol najnowszej literatury, rowniez w podgladzie. Taka cyfrowa ksiazka powinna spelniac funkcje jaka spelnial przez wieki codex (co ju? sie po czesci dzieje poprzez dowolna mozliwosc korzystania z zakladek). Powinna byc mozliwosc podgladu wykazu hasel bez odwolywania sie do jakiegos indeksu. Dla przykladu francuska strona umozliwia wyszukiwanie wyrazow pojawiajecych sie w tekscie zrodlowym, podobnie wydana na CD Histrioa Rzymu Th. Mommsen’a (patrz przypis).

Mozna powiedziec, ze czesciowo spelnieniem tych zalozen i postulatow sa juz wymienione strony, jesli by wszystkie ich zalety polaczyc razem.


  1. K. Kowlaski, Antropocen ju? jest, [w:] Rzeczpospolita, wydanie z R. 2011, 18 luty, http://www.rp.pl/artykul/614786.html dost?p. 18.05.2011r.
  2. wspomnany wy?ej Antropocen ma byc liczony od wynalezienia silnika parowego; por. tamze.
  3. http://webu2.upmf-grenoble.fr/Haiti/Cours/Ak/ dost?p 19.05.2011r.
  4. http://www.nsu.ru/classics/syllabi/prakticum.htm dostep 19.05.2011r.
  5. http://www.biblio.uottawa.ca/content-page.php?g=fr&s=rgn&c=src-suj&spec=10 dostep 19.05.2011r.
  6. http://www.law.harvard.edu/library/research/guides/int_foreign/web-resources/roman-law.html dostep 19.05.2011r.
  7. http://cil.bbaw.de/cil_en/dateien/datenbank_eng.php dostep 19.05.2011r.
  8. http://ancientrome.ru/ius/library/ dostep 19.05.2011r.
  9. http://www.pomoerium.eu dost?p 19.05.2011r.
  10. czyli rolkach naprzemiennie rozwijanego iz wijanego papirusu z jednego drazka na drugi
  11. Th. Mommsen, R?mische Geschichte, Kleine digitale Bibliothek 22, Berlin 2007.
  12. http://www.bbc.co.uk/,
  13. http://www.time.com/time/, http://www.time.com/time/, http://www.thetimes.co.uk/tto/news/, http://europe.wsj.com/home-page dost?p 19.05.2011r.

Учреждение образования "Гродненский государственный медицинский университет"